Giriş
Avrupa’da ve dünyanın diğer yerlerinde atık çamurunun kurutulmasının temel nedeni son arıtma işlemlerinin maliyetinin yüksek olması, dolayısı ile çamurdan uzaklaştırılan her ton suyun arıtma tesisinin yıllık işletme giderlerini düşürmesidir.
Arıtma tesislerinin havuzlarında çamur birikir. Biriken bu çamurun tahliye edilmesi, ardından da bertarafı arıtma işleminin bir parçasıdır. Sıvı haldeki çamurun katı madde oranı %3-4 yani bir ton suda yaklaşık 30-40 kg. civarındadır. Mekanik yöntemlerle çamur bir miktar daha susuzlaştırılarak kuruluk oranı %20-25’e çıkartılabilmektedir.
Termal kurutma
%20-25 kuruluktaki çamur daha da kurutulmak istendiğinde yaygın olarak termal yöntemler kullanılmaktadır. Basitçe söylersek; çamura ısı enerjisi verilerek içindeki su buharlaştırılır. Bu işlemde çoğunlukla fosil yakıtlar kullanıldığından doğal olarak işletme maliyeti yüksek bir yöntemdir.
Açık havada kurutma
Tarih boyunca insanlar pek çok şeyi kurutmak için açık havada bekletme yöntemini kullanmıştır. Modern zamanlarda güneşli bölgelerde atık çamuru da bu şekilde kurutulmuşsa da yıllar geçtikçe bu yöntemin herkese malum pek çok ciddi sorunu olduğu görülmüştür:
- Mevsimsel ve iklimsel atmosferik etkilerin kuruma sürecine getirdiği olumsuzluklar
- Çevreye yayılan kötü kokular
- Yeraltı suyunun kirlenmesi
- Çamurla meşgul olan çalışanların hijyen sorunları
- Haşerat ve mikroplar için uygun üreme alanı oluşturması
- Dolduğunda sahanın boşaltılması/yenilenmesine ilişkin zorluklar
- Kurumuş çamurun tarımda gübre olarak değerlendirilme zorlukları
Sera etkisiyle Kontrollü Kurutma (Solar Kurutma)
Atık çamurunun enerji kaynağı olarak güneşin kullanıldığı kapalı ve iklim kontrollü mekanlarda, modern ekipman ve kontrol sistemleri yardımıyla, istendiğinde atık ısı dahil diğer ısı kaynaklarıyla desteklenerek kurutulmasımasına solar kurutma deniyor. Solar kurutmayla yukarıdaki sorunları hemen tümüyle bertaraf etmek, üstelik ilave faydalar da sağlamak mümkün:
- Enerji, işletme, bakım, atık bertarafı, taşıma vb giderleri düştüğü için yapılan yatırım hızla geri döner, işletme maliyetleri azalır
- Açık havada kurutmaya göre çok daha küçük bir alan kullanıldığından arazi tasarrufu yapılır
- Bazı durumlarda kurutulmuş çamur ticari bir ürün haline gelerek ilave gelir kaynağı oluşturur
Nihai Ürün
Agroliner ile kurutulduğunda evsel atık çamuru orijinal hacminin yaklaşık beşte birine düşer. Yığmaya, torba ve kaplara kolayca koymaya müsait granül formda bir bio-katı haline gelir. Granüller kokusuz olup zirai kullanıma izin veriliyorsa konvansiyonel ziraat makinalarıyla tarlaya atılmaya uygundur.
